Kruja vijon të mbetet destinacioni më i kërkuar nga vizitorët vendas dhe të huaj, ku vetëm në muajin Gusht, muzetë e qytetit u vizituan nga 10.000 turistë. Pavarsisht, një viti ende të kushtëzuar nga masat prej Covid-19, vendit më historik të shqiptarëve, nuk i munguan turistët e huaj, ku risia e këtij viti ishin turistët nga Dubai dhe Egjipti, përpos atyre tradicional si shqiptarët e Kosovës, Polakët dhe Ukrahinas.
Drejtori i Muzeut Mehdi Hafizi është shprehur, “Mbi 10 mijë vizitorë po arrijnë në para pandemisë . Figura e Skënderbeut, meqë ka monumente në vende të tjera të europës shton kureshtjen tek pushuesit e huaj, e veçanta këtë vit janë grupe nga Dubai dhe Egjipti”.
Vizitorët nga Egjipti janë shprehur se, punimet me dorë ne Krujë janë impresionuese dhe që i ngjajnë produkteve në Egjipt dhe kjo i jep ndjesine e te qenurit shumë familjare pra ndiheshin si në shtëpinë e tyre.
Vizitorë të shumtë kanë vizituar Krujën të cilët ishin polakë, kosovarë dhe risia e këtij viti janë vizitorët nga Dubai dhe Egjipti.
Muzeu Kombëtar “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” është inaguruar më 1 nëntor 1982, I cili ndodhet brenda kështjellës. Ndërtesa ka karakterin e një memoriali. Aty ku historia, arkitektura dhe arti përbëjnë një të vetme..
Muzeu Etnografik i Krujës u përurua më 20 nëntor 1989. Ai është i ndërtuar në një banesë karakteristike qytetare të vitit 1764. Banesë e cilësuar monument kulture i kategorisë së 1 – rë. Objektet që ndodhen mbrenda muzeut janë 90% origjinale dhe 100% funksionale, e cila nxit kureshtjen dhe interesin e vizitorëve të shumtë.
Në njësinë administrative Thumanë vijon puna për ndërtimin e shtëpive për familjet e prekura nga tërmeti i 26 Nëntorit. Në një sipërfaqje prej 16 ha, do të ndërtohen 158 shtëpi individuale dhe 17 pallate, prej ku do të strehohen 278 familje të fshatit Thumanës.
Deri më tani, janë hedhur themelet e 50 banesave të para në të cilën puna vijon me intensitet të plotë në 7 ditë të javës. Ndërkohë është përfunduar puna në infrastrukturën nëntokësore, me kanalizimin e ujërave të zeza, bardha, sistemin e ujësjellësit, telekomunikacionit, sistemin rrugor të brendshëm dhe ndriçimi publik. Ndërkohë, puna për 17 pallatet nis për pak ditë të cilat do të ndërtohen në pjesën perëndimore të sitit.
Bashkia e Krujës ka reaguar sërish pas publikimeve të fundit të Partisë Demokratike mbi situatën në Thumanë. Sipas zyrtarëve të bashkisë, proçesi i rindërtimit ka nisur dhe po punohet me ritme të shpejta puna. E gjithë zona e re është kthyer në një kantier të madh, për të ndërtuar banesat e reja për çdo familjar që ka humbur shtëpinë nga tërmeti dhe mbi këtë gjë nuk ka asnjë lloj ndasie, përzgjedhjeje apo përfitues të njëanshëm të familjarëve, sikundër PD pretendon. Është absurde ta mendosh, e jo më të bëhet politikë me pasojat e fatkeqësisë natyrore.
Mbi pretendimin e familjarëve, se nuk kanë asnjë lloj informacioni apo asnjë ndihmesë nga ana e institucioneve, familja e Artur dhe Selman Mirditës, trajtohen me pagesën e qerasë për banesën e dëmtuar nga termeti si më poshtë:
1- Artur Mirdita 5 persona, banesë 3+1= 200 mijë lekë/ muaj.
2- Selman Mirdita 6 persona, banesë 3+1= 200 mije lekë/ muaj.
Këtë pagesë qeraje, këto dy familjet e përfitojnë për të paguar shtëpinë, sikundër kanë deklaruar gjatë aplikimit për bonus qeraje. Këtë subvencion financiar do e marrin deri në dhënien e çelësave të shtëpisë së re. Po ashtu, në ditët e post tërmetit dhe ne situatën e karantinimit për shkak të Covid-19, të dyja familjet në fjalë Selman dhe Artur Mirdita janë trajtuar nga Drejtoria e Shërbimit Social me ndihma ushqimore.
“Fakti që këta banorë nuk janë zhvendosur në ambiente me qira, por vijojnë të banojnë në çadra edhe pse trajtohen me bonusin e qirasë është zgjedhje dhe deshire e tyre dhe në asnjë rast në kompetencë apo pergjegjesi e bashkise, apo si pasojë e trajtimit diskriminues ndaj tyre.
“Të dy familjet kanë aplikuar për banesë të re pranë njësisë administrative Thumanë dhe janë përfitues të dy shtëpive individuale, ku secila do të jetë jo më pak se 100 m3 hapësirë banimi” nënvizon bashkia.
Prej ditës së djeshme kryefamiljarët që kanë nënshkruar kontratën për kompensimin e dëmeve, mund të tërheqin paratë pranë Postës Shqiptare ose Bankave të Nivelit të Dytë. Fillimisht ka nisur kompensimi financiar për nivelin DS1 dhe DS2, ku granti për meremetim është respektivisht 100.000 Lekë dhe 250.000 Lekë.
Për Kryetarin e Bashkisë Krujë, “kjo gjë tregon angazhimin tonë përkundër çdo skeptiku a mosbesuesi, që kostot e meremetimit të shtëpive po kompensohen nga Shteti shqiptar, për të gjithë ata që kanë aplikuar pranë Bashkisë dhe Njësive Administrative, për grantet e rindërtimit”
Gjithashtu, vetëm në fazën e parë do jenë 6 miliard e 600 milion Lekë që po u shpërndahen banorëve, të cilat “injektohen” në ekonominë vendase në këtë situatë të vështirë, duke i dhënë një hov sektorit të ndërtimit dhe ekonomisë lokale në tërësi.
Ministria
e Kulturës së Republikës së Shqipërisë dhe Ambasada e Shteteve të Bashkuara në
Tiranë, përfaqësuar respektivisht nga Ministrja e Kulturës, Znj. Elva Margariti
dhe Ambasadorja e SHBA, znj. Juri Kim, nënshkruan dje Memorandumin e Mirëkuptimit
“Për zbatimin e projekteve të financuara nga grantet e Fondit të Ambasadorit për
Trashëgiminë Kulturore”.
Bëhet
fjalë për një fond prej 800 mijë USD, që do të përdoret për restaurimin e
fortesave në Durrës, Krujë, dhe Prezë të dëmtuara gjatë tërmetit të 26 nëntorit
2019.
E impresionuar nga madhështia e Kalasë së Krujës, Ambasadorja e SBA në Tiranë, Znj. Juri Kim shprehu kënaqësinë të ishte pjesë e procesit të ringritjes së monumenteve të kulturës, të dëmtuara pas tërmetit, mes të cilave edhe monumenti, i zgjedhur për të nënshkruar këtë memorandum. Teksa shprehu adhurimin për Heroin Kombëtar Shqiptar, Gjergj Kastriot Skënderbeu, Ambasadorja u shpreh: “Shënojmë fillimin e projektit për restaurimin e disa monumenteve kulturore të dëmtuara nga tërmeti i 26 nëntorit. Tërmeti mund të ketë shkatërruar ndërtesa, por nuk ka dëmtuar shpirtin e popullit shqiptar dhe jam shumë e kënaqur që ndodhemi këtu për projektet në Durrës, krujë dhe Prezë. Prej vitit të themelimit, në 2001, Fondi i Ambasadorit për Trashëgiminë Kulturore, ka ofruar mbështetje për më shumë se një mijë projekte, në mbi 125 vende të botës. Këto angazhime tregojnë se sa thellë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës respektojnë trashëgiminë kulturore të vendeve të tjera, por mbi të gjitha, dëshirën tonë, që miqtë tanë të mund ta ruajnë atë. Në Shqipëri ne kemi kontribuuar në shumë projekte përmes fondit të Ambasadorit, si restaurimi i Galerisë 3 në Kalanë e Gjirokastrës; dokumentimin e muzikës polifonike dhe restaurimin e Kullës së Shatit, në Tiranë. Jam shumë e lumtur të nënshkruaj sot, së bashku me Ministren e Kulturës, Elva Margariti, këtë Memorandum Mirëkuptimi, prej 800 mijë dollarësh për restaurimin e fortifikimeve në Krujë, Durrës dhe Prezë. Duke pasur parasysh rëndësinë e Kalasë së Krujës, mund të them, se ky është projekti më i madh i Fondit të Ambasadorëve për Trashëgiminë Kulturore”. Ambasadorja falënderoi të gjithë partnerët që kanë kontribuuar në rimëkëmbjen e Shqipërisë pas tërmetit të 26 nëntorit 2019, në fushën e trashëgimisë kulturore.
Duke
falënderuar Znj. Ambasadore në emër të Qeverisë Shqiptare, ndër të tjera,
Ministrja e Kulturës, Znj. Elva Margariti u shpreh: “Ruajtja e kujtesës është
një nga misionet më të rëndësishme të njerëzimit, ndaj edhe ne, krahas me
rindërtimin e zonave të prekura nga tërmeti, duke u mbështetur tek vizioni ynë
për të ardhmen, për një jetë më të mirë, po punojmë për ringritjen e këtyre
monumenteve.
Memorandumi
që po nënshkruajmë sot është vetëm një copëz e atij projekti madhor që ne duam
të çojmë përpara, që ka të bëjë jo vetëm me ruajtjen e kujtesës, por edhe me
rijetëzimin e trashëgimisë sonë materiale dhe kthimin e saj në një motor
zhvillimi ekonomik të qëndrueshëm.
Tashmë
kemi disa shembuj të mirë, të cilët ne po punojmë për t’i replikuar edhe në
qytete të tjera të Shqipërisë, si Pazari i Gjirokastrës, Pazari i Tiranës, i
Korçës, i Krujës, realizuar në bashkëpunim me Fondin Shqiptaro-Amerikan të
Zhvillimit dhe partnerë të tjerë.
Janë
dëshmi se si trashëgimia kulturore mund të kthehet në një faktor zhvillimi jo
vetëm lokal, por kombëtar.
Jemi
vetëm në një fazë të parë konsolidimi. Puna tashmë ka nisur në disa sektorë
paralelisht, me mbështetjen e partnerëve tanë europianë, si në Kullën C në
Durrës, këtu në Krujë ku jemi sot, dhe do të pasohet me hapa të tjera, që
synojnë t’i japin jetë kësaj trashëgimie, e cila deri më tani është konsideruar
si një aset vetëm për t’u ruajtur, dhe që ne duam ta kthejmë edhe në shërbim të
komunitetit.
Për dy ditë me radhë, në Malin e Krujës pati 4 vatra zjarri e cila përshkroi 50 ha tokë. Pjesa jugore e Malit, u përfshi nga flakët e mëdha të cilat edhe falë erës së fortë u përhap thuajse deri në gjysmën e Malit. Dëmet e shkaktuara ishin në 50 ha tokë e djegur, me barishtet, ferrat dhe 6 ha fidanë të rinj pishe, të cilat ishin mbjellë nga Bashkia Krujë në vitin 2017. Gjithsesi vlerësimi i dëmit do jetë më i saktë, pas përfundimit të ekspertizës.
Dhjetra punonjës të Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura, Shërbimeve Publike të Bashkisë Krujë dhe zjarrëfikës u munduan të izolojnë vatrat e zjarrit, por terreni i vështirë dhe era e fortë e vështirësoi së tepërmi. U desh ndërhyrja nga ajri i forcave të Ministrisë së Mbrojtjes që vuri nën kontroll zjarrin.
Mbi shkakun e zjarrit, mendohet se është e qëllimshme, por ende po hetohet nga Prokuroria e Krujës.
